|
|
|
|
|
 |
|
 |
İlçemiz Bayat adını Oğuzların 24 boyundan birisi olan Oğuz Han'ın büyük oğlu Gün Han'ın Kayı'dan sonra ikinci oğlu olan Bayat'tan almaktadır
Bayat kelime olarak Hüdavent ve Tanrı anlamına gelir. Türkiye, Azerbaycan ve Türkistan Türkleri'nin ataları olan Oğuz ya da Türklerin ilini meydana getiren 24 boydan biri olup, kendilerini Türkmenler'in en soylusu sayarlar.
Bayat Boyu devleti ve milleti bol anlamına gelir.
Bayat Boyu Anadolu'da Azerbaycan ve Türkistan'da yayılmıştır. Ananeleri gereği yerleştikleri birimlere diğer Oğuz Boyları gibi kendi Boylarının ( Bayat Boyu'nun ) ismini vermişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde tutulan resmi defterlerde Kuzey ve Orta Anadolu'da 42 yerleşim biriminin Bayat adını taşıdığı tesbit edilmiştir. İlçemize bağlı Beydili Köyü ve yakın çevremizde Dodurga, Salur, Kınık, Büğdüz ve benzeri yerleşim birimlerinin adlarının da bu boyların yani 24 Oğuz Boyu'nun adlarını taşıdığı belirtilmektedir.
Divan-ı Lugat-ı Türk'de Bayat'ın Bay-at kök ve eklerinden oluştuğu; Bay:Zengin ve servet sahibi olan, At: Ünvan,lakap anlamına geldiği ve Bayat'ın Bay-At'tan oluştuğu belirtilmektedir
KURULUŞU
Bayat'ın kuruluş tarihini belirleyen yazılı bir belgeye şu ana kadar rastlanamamıştır. Ancak çevrede bilgisi ve manevi kişiliği ile halkın sevgi ve saygısını kazanmış, Hacı Bektaşı Veli'nin yanında yetiştikten sonra Bayat halkını aydınlatmakla görevlendirilen Hasan ÇELEBİ'nin İlçemiz Dere Mahalle'deki mezar taşında ölüm tarihinin Hicri: 900 Miladi: 1494 yılı olduğu tesbit edilmiştir
Fundalıklarla kaplı olduğu belirtilen İlçemiz Dere Mahalle'ye Karaosmanoğulları'ndan Bahaddin adında bir oba reisinin ve İlçemiz Tepebayat Mahallesi'ne ise Ezgendioğulları'ndan İran-Horasanlı Kara-Bayatlar'ın Anadolu'ya göçü sırasında Hasan Ağa'nın reisi olduğu küçük bir oymağın ilk yerleşenler olduğu Hasan ÇELEBİ'ninde Karaosmanoğulları'ndan olduğu söylenegelmektedir.
1071 Malazgirt Zaferi ile Anadolu'nun Türkler tarafından fethi ile iskan edilişi 14.yy.da Moğollar'ın Maveraünnehir ve İran'ı fethetmeleri üzerine burada yaşayan Türk Bayat Boyları'nın Anadolu ve Suriye'ye göçleri ve hasan ÇELEBİ'nin ölüm tarihinden hareketle Bayat'ın 1071-1350 yılları arasında kurulmuş olabileceği sonucuna varabiliriz.
BAYAT'IN BUCAK ve İLÇE OLUŞU
Birinci Dünya Savaşı sonrası, o yıllarda Çorum Sancağı'na bugün ise Çankırı'ya bağlı Alagöz'e nahiye ( bucak ) teşkilatını kurmakla görevlendirilen bir heyet Alagöz'e geçerken Bayat eşrafınca misafir edilirler. Nahiye teşkilatının Bayat'a kurulmasını heyetten ısrarla isterler ise de görevliler Alagöz'e giderler. Ancak bir süre sonra bizce bilinmeyen sebeplerden ve belki de Bayat eşrafının sıcak ilgisi ve ısrarlarına karşılık nahiye teşkilatı Alagöz'den Bayat'a taşınır. Cumhuriyet döneminde 40 yıl kadar Çorum'un İskilip İlçesi Alagöz Nahiyesi olarak anılan Bayat 01 NİSAN 1958 tarihinde İlçe Merkezi olmuştur.
Bayat, tarihi m.ö 1.yüzyıla dayanan bir yerleşim birimidir.Şehrin kuzeydoğusunda ki kaya mezarlarının yakın roma döneminden kaldığı sanılmakla birlikte ilçe sınırları içerisinde bir çok yerde yakın roma medeniyetine ait para heykel ve mezarlara rastlanılmaktadır. Bayat merkez yerleşkesi Köken olarak Oğuzların Bayat boyundan gelenlerce kurulup geliştilen bir yerleşim alanıdır.1300 yıllarda Anadoluya giren giren ilk Türklerden olan Bayat boyu kuzey ırak hattından antep ve sivas üzerinden gelerek bozok yaylasına yerleşip 1500 lü yıllarda bu gün ki Bayat çayının açtığı geniş vadiye yerleşmilerdir 1956 yılına kadar iskilipe bağlı bir köy iken 1956 da belediye olmuş 1 nisan 1958 yılında da bakanlar kurulu kararı ile ilçe yapılıp merkez ilçe Çorum'a bağlanmıştır.1956 da belediye olduğunda ismi Alagöz olarak değiştirilmiş ilçe olduktan sonra Alagöz ismi tekrar Bayat olarak değiştirilmiştir.1967 yılında Bayat çayına yapılan köprü ile ilçeye Yatukcu köyü bağlanmıştır.2006 yılında Akseki be Pancarlık köylerinde yapılan refarandum ile bu köylerde merkez mahalle statüsü kazanarak bu gün ki Bayatı oluşturmuşlardır ilçe bir çok kez doğal afetlere tanıklık etmiştir 60 lı yıllarda heyalan ve sel felaketleri 70 yıllarda yangın 2005 ve 2006 yıllarında 2 büyük yangın felaketi yaşamıştır ...©
Bayat, tarihi m.ö 1.yüzyıla dayanan bir yerleşim birimidir.Şehrin kuzeydoğusunda ki kaya mezarlarının yakın roma döneminden kaldığı sanılmakla birlikte ilçe sınırları içerisinde bir çok yerde yakın roma medeniyetine ait para heykel ve mezarlara rastlanılmaktadır. Bayat merkez yerleşkesi Köken olarak Oğuzların Bayat boyundan gelenlerce kurulup geliştilen bir yerleşim alanıdır.1300 yıllarda Anadoluya giren giren ilk Türklerden olan Bayat boyu kuzey ırak hattından antep ve sivas üzerinden gelerek bozok yaylasına yerleşip 1500 lü yıllarda bu gün ki Bayat çayının açtığı geniş vadiye yerleşmilerdir 1956 yılına kadar iskilipe bağlı bir köy iken 1956 da belediye olmuş 1 nisan 1958 yılında da bakanlar kurulu kararı ile ilçe yapılıp merkez ilçe Çorum'a bağlanmıştır.1956 da belediye olduğunda ismi Alagöz olarak değiştirilmiş ilçe olduktan sonra Alagöz ismi tekrar Bayat olarak değiştirilmiştir.1967 yılında Bayat çayına yapılan köprü ile ilçeye Yatukcu köyü bağlanmıştır.2006 yılında Akseki be Pancarlık köylerinde yapılan refarandum ile bu köylerde merkez mahalle statüsü kazanarak bu gün ki Bayatı oluşturmuşlardır ilçe bir çok kez doğal afetlere tanıklık etmiştir 60 lı yıllarda heyalan ve sel felaketleri 70 yıllarda yangın 2005 ve 2006 yıllarında 2 büyük yangın felaketi yaşamıştır ...©
İlçenin yüzölçümü 770 km², rakımı ise 625 metredir. Orta Karadeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesinin kesim noktasında Köroğlu Dağlarının doğuya uzantısı ile İç Anadolu’ nun Orta Kızılırmak bölümünde yer alır. Çorum’a uzaklığı 83 kilometredir. Yılık ortalama yağış miktarı 445,2 mm.’dir.
İlçedeki en önemli akarsu Karatepe ve Öbek Tepesinden çıkan kar suları ile beslenen kuzeyden güneye doğru 45 kilometrelik bir vadi oluşturan ve Kızılırmak’a dökülen Bayat çayıdır. İlçenin kuzeyinde 2013 metre yüksekliğinde Öbek Tepesinin yer aldığı Karatepe mevcuttur. Kuzeyden güneye doğru gidildikçe rakım küçülerek 500 metreye kadar düşmektedir. Bu nedenle ilçe kuzeyi dağlık, güneyi küme halinde tepelerin ve kısmen ovaların yer aldığı kırık,dalgalı ve engebeli bir arazi yapısına sahiptir.İlçenin kuzeyinde yer alan dağlık ve ormanlık kesimde Karadeniz iklimi, güneyde ise, karasal iklim hüküm sürmektedir. İlçe iki iklim arasında geçiş bölgesinde yer almaktadır. Bu sebeple yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer.Yağışlar düzenli olmayıp, en çok ilkbahar mevsiminde yağış almaktadır. İlçenin dağlık kesimi genelde çam ve meşe ormanı ile kaplıdır. Ovalık kesimde ise bozkırlar yer almaktadır.

Ormanlık alan : 17.295 Hektar
Normal Koru : 1207.5 Hektar
Bozuk Koru : 3278 Hektar
Çok Bozuk Koru : 5848 Hektar
Normal Baltalık : 1199.5 Hektar
Bozuk Baltalık : 5762 Hektar
Ormansız Alan : 54732 Hektar
Ormanlarımızda yer alan karaçam, sarıçam, köknardan kereste ve yakacak, meşeden yakacak odun üretilmektedir
İlçenin ekonomik yapısı coğrafi yapıya göre şekillenmiştir. İlçe kuzeyinde dağlık kesimde yer alan 18 köy halkı şehirlerde inşaat işçiliği, kısmen orman ürünleri, az da olsa tarım ve hayvancılık ile Linyit Kömür işletmesinde işçilik yaparak geçimlerini sağlamaktadır.
Ovalık kesimde yer alan köylerde ise halk, tarla tarımı ve hayvancılık yaparak geçimini sağlamaktadır.
İlçede toplam 47.874 hektar tarım arazisi mevcuttur. 2002 yılı verilerine göre 13.090 büyükbaş ve 6.400 adet küçükbaş hayvan mevcuttur.
İlçede un ve yem fabrikaları ile linyit kömür işletmesi mevcuttur.
İlçenin 10 köyünde içme suyu yetersizdir.
Yeterli olan köylerde var elbette.Örneğin Çukuröz Köyü ,köylülerin çabaları ile öylesine harika bir su deposu yapılmış ki; bu depo, en son çıkan yangını önlemeyi başarmıştır. Hatta konuyla ilgili çorum valisi de açıklama yapmıştır. Köyü örnek olarak göstermiştir. Bunda tabi yaklaşık 25 yıl önce köyün büyük bir yangını yaşamış olması (Bu yangında hemen hemen yarısı kül olmuştu), yakın zamanda ahacık köyündeki yangında köyün 3/2 si yani 36 evin yanıp kül olması etkili olmuştur. Bu yangında hemen hemen yarısı kül olmuştu.
İlçenin özellikle dağ köylerinin geçim kaynakları mevsimlik inşaat işçiliğine dayanmaktadır.
İlçede bir Lise, bir Çok Programlı Lise ve 6 sı ilçe merkezinde olmak üzere toplam 57 İlköğretim okulu mevcuttur. Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğünce yaptırılan 500 kişilik kapalı spor salonu 2003 yılı itibariyle tamamlanmış olup,faaliyete geçirilmiştir.İlçede 50 yatak kapasiteli Devlet Hastanesi, Merkez Sağlık Ocağı, Barak ve Yoncalı Köylerinde birer adet Sağlık Ocağı mevcuttur. Ayrıca www.ebayat.net adlı websitesinde kültürel ve sosyal forum mevcuttur.
İlçede bir Lise, bir Çok Programlı Lise ve 6 sı ilçe merkezinde olmak üzere toplam 57 İlköğretim okulu mevcuttur. Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğünce yaptırılan 500 kişilik kapalı spor salonu 2003 yılı itibariyle tamamlanmış olup,faaliyete geçirilmiştir.İlçede 50 yatak kapasiteli Devlet Hastanesi, Merkez Sağlık Ocağı, Barak ve Yoncalı Köylerinde birer adet Sağlık Ocağı mevcuttur. Ayrıca www.ebayat.net adlı websitesinde kültürel ve sosyal forum mevcuttur.
|
|
 |
|
 |
|
|
|
|
|
Telif hakkı saklıdır.İzinsiz belge, fotoğraf alınamaz ve çoğaltılamaz.
|
|
|